Mycotoxins and Histamine Detection: เทคโนโลยีเพื่อความปลอดภัยของอาหาร
การตรวจสอบความปลอดภัยของอาหารเป็นขั้นตอนสำคัญที่ช่วยสร้างความมั่นใจให้กับทั้งผู้ผลิตและผู้บริโภคว่าอาหารที่ออกสู่ตลาดมีคุณภาพและปลอดภัยต่อสุขภาพ โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมอาหารและเกษตรที่ต้องรับมือกับวัตถุดิบจำนวนมาก การมีวิธีตรวจสอบที่รวดเร็วและแม่นยำช่วยลดความเสี่ยงในการปนเปื้อน และยังเพิ่มความน่าเชื่อถือของผลิตภัณฑ์ในระดับสากลอีกด้วย
ในปัจจุบัน สองเทคนิคที่ถูกนำมาใช้อย่างแพร่หลายในการตรวจสอบความปลอดภัยของอาหาร คือ Lateral Flow Assay (LFA) และ ELISA (Enzyme-Linked Immunosorbent Assay)
- Lateral Flow Assay (LFA) เป็นการทดสอบแบบรวดเร็วที่อาศัยแอนติบอดีจับกับสารเป้าหมายแล้วแสดงผลเป็นเส้นสีบนแถบทดสอบ คล้ายกับชุดตรวจครรภ์หรือชุดตรวจ COVID-19 ข้อดีคือ ใช้งานง่าย ไม่ต้องใช้เครื่องมือซับซ้อน และเหมาะกับการตรวจสอบภาคสนามที่ต้องการผลในเวลาอันสั้น
- ELISA เป็นเทคนิคทางภูมิคุ้มกันวิทยาที่ใช้เอนไซม์เชื่อมกับแอนติบอดีเพื่อตรวจจับสารเป้าหมาย จากนั้นปฏิกิริยาของเอนไซม์กับสารตั้งต้นจะสร้างสัญญาณสี ความเข้มของสีสัมพันธ์กับปริมาณสารที่ตรวจพบ วิธีนี้มีความไวและความจำเพาะสูง เหมาะสำหรับห้องปฏิบัติการที่ต้องตรวจตัวอย่างจำนวนมากพร้อมกัน
เหตุผลที่ LFA และ ELISA นิยมใช้ในงานตรวจสอบความปลอดภัยของอาหาร เนื่องจากให้ผลรวดเร็วและแม่นยำ รองรับตัวอย่างที่หลากหลาย เหมาะทั้งสำหรับการตรวจคัดกรอง (screening) และการตรวจยืนยัน (confirmation) ทั้งยังลดเวลาและค่าใช้จ่ายเมื่อเทียบกับวิธีโครมาโตกราฟีที่ซับซ้อน
สารปนเปื้อนในอาหาร เช่น mycotoxins และ histamine สามารถก่อให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพ ตั้งแต่อาการเฉียบพลัน เช่น คลื่นไส้ อาเจียน เวียนศีรษะ ไปจนถึงโรคเรื้อรังและมะเร็ง การตรวจสอบอย่างต่อเนื่องจึงมีบทบาทสำคัญในการป้องกันไม่ให้อาหารที่เป็นอันตรายเข้าสู่ห่วงโซ่อุปทาน
- Mycotoxins คือสารพิษที่ผลิตจากเชื้อรา เช่น Aspergillus, Fusarium และ Penicillium มักพบในธัญพืช อาหารสัตว์ นม ถั่ว และผลิตภัณฑ์แปรรูป สารเหล่านี้มีผลเสียต่อสุขภาพทั้งต่อมนุษย์และสัตว์ เช่น ตับพิษ ไตพิษ ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ หรือก่อมะเร็ง ตัวอย่างที่พบบ่อย ได้แก่ Aflatoxin, Deoxynivalenol (DON), Zearalenone, Ochratoxin A และ Fumonisins
- Histamine เป็นสารในกลุ่ม biogenic amine เกิดจากกระบวนการที่แบคทีเรียเปลี่ยนกรดอะมิโน L-histidine ให้เป็น histamine มักพบในอาหารทะเล โดยเฉพาะปลาตระกูล scombroid เช่น ทูน่า แมคเคอเรล และซาร์ดีน รวมถึงผลิตภัณฑ์หมักดอง เช่น เนยแข็ง ไวน์ และเบียร์ หากบริโภคในปริมาณสูงอาจก่อให้เกิด scombroid poisoning ซึ่งมีอาการหน้าแดง ปวดศีรษะ คลื่นไส้ หรือความดันโลหิตต่ำ
โซลูชันจาก ProGnosis Biotech | 
|
ProGnosis Biotech จากกรีซ เป็นผู้นำด้านชุดทดสอบ mycotoxins และ histamine โดยพัฒนาผลิตภัณฑ์ที่ผสมผสานความรวดเร็ว ความไว และความสะดวกในการใช้งาน ครอบคลุมทั้งการตรวจคัดกรองภาคสนามและการตรวจยืนยันในห้องปฏิบัติการ - Quantum Mycotoxins – ชุดทดสอบแบบ lateral flow ให้ผลเชิงปริมาณ รวดเร็ว และตรวจพบสารพิษที่ความเข้มข้นต่ำมาก
- Symmetric Series – ใช้การสกัดด้วยสารละลายน้ำ (green extraction) สามารถตรวจ mycotoxins หลายชนิดด้วยวิธีสกัดเพียงครั้งเดียว ลดการใช้ตัวทำละลายอินทรีย์และเป็นมิตรต่อผู้ใช้งาน
- Bio-Shield ELISA – เหมาะสำหรับห้องปฏิบัติการ ใช้เวลาเพียง 5–8 นาที มีความไวสูงและสามารถใช้ protocol สกัดเดียวกันสำหรับ mycotoxins หลายชนิด
- Histamine Detection
- Symmetric Histamine: ชุดทดสอบแบบ lateral flow สำหรับปลาและอาหารทะเล
- Bio-Shield Histamine ELISA: ผ่านการรับรอง AOAC PTM ให้ผลที่แม่นยำ เทียบเคียงกับวิธีมาตรฐาน HPLC
- เครื่องอ่านและซอฟต์แวร์ – เช่น 3PR-Mini และ S-Flow Reader ที่รองรับการอ่านผลหลายแถบพร้อมกัน เชื่อมต่อกับแท็บเล็ตหรือแอปมือถือเพื่อบันทึกผลแบบ real-time
|
โซลูชันจาก Meizheng Biotech | 
|
Meizheng Biotech จากจีน พัฒนาผลิตภัณฑ์ภายใต้แบรนด์ ToxinFast® ครอบคลุมทั้ง mycotoxins และ histamine พร้อมอุปกรณ์สนับสนุนการตรวจสอบ
- ToxinFast Lateral Flow – ชุดทดสอบแบบรวดเร็ว ตรวจ mycotoxins ได้ทั้งเชิงคุณภาพ (ดูด้วยตาเปล่า) และเชิงปริมาณ (ใช้เครื่องอ่าน) ใช้งานง่ายและรู้ผลภายใน 10 นาที
- ToxinFast ELISA – สำหรับการตรวจ mycotoxins ในอาหารและอาหารสัตว์ เหมาะกับการตรวจจำนวนมาก มีความไวสูงและความแปรปรวนต่ำ (CV < 10%)
- ToxinFast Immunoaffinity Columns (IACs) – สำหรับการเตรียมตัวอย่างก่อนตรวจด้วย HPLC หรือ LC-MS/MS ช่วยเพิ่มความแม่นยำ และให้ recovery rate สูงถึง 90–110%
- Histamine Rapid Test – ชุดทดสอบแบบ colorimetric ให้ผลภายใน 4 นาที เหมาะกับการตรวจเบื้องต้นในภาคสนาม ใช้กับปลา อาหารทะเล fishmeal และซอสปลา
- อุปกรณ์เสริม – เช่น Portable Strip Reader และ Incubator ที่ควบคุมอุณหภูมิอัตโนมัติ เพื่อเพิ่มความสะดวกและความเสถียรของการทดสอบ
|
การตรวจหา mycotoxins และ histamine ถือเป็นขั้นตอนสำคัญที่ช่วยปกป้องผู้บริโภคจากอันตรายทางอาหาร พร้อมทั้งสร้างความมั่นใจให้กับผู้ผลิตในด้านคุณภาพและมาตรฐาน เทคโนโลยี Lateral Flow และ ELISA ได้รับการยอมรับว่าเป็นเครื่องมือหลักที่ทั้งรวดเร็ว แม่นยำ และใช้งานง่าย
ทั้ง ProGnosis Biotech และ Meizheng Biotech นำเสนอโซลูชันที่หลากหลาย ตั้งแต่การตรวจคัดกรองภาคสนามไปจนถึงการตรวจยืนยันในห้องปฏิบัติการ ครอบคลุมความต้องการของผู้ใช้งานในทุกระดับ และช่วยผลักดันให้อุตสาหกรรมอาหารก้าวไปสู่ความปลอดภัยและความยั่งยืนในอนาคต